Historia szkoły

Tradycje szkolne wsi Słonecznik liczą ponad 300 lat. Pod koniec XVII w. powstała tu jednoklasowa szkoła, która dopiero przed 1945 r. stała się trzyklasową szkołą z trzema nauczycielami. Po II wojnie światowej, w sierpniu 1945 r., przystąpiono do ponownej organizacji szkoły w Słoneczniku. Pierwszy rok szkolny rozpoczął się 1 września 1945 r. Pierwszą nauczycielką została Zofia Wrona. Szkoła liczyła wówczas cztery klasy, a naukę podjęło 21 uczniów. W 1946 r. kierownikiem szkoły został Bolesław Kułakowski. Powstało sześć klas. Grono pedagogów w 1946 r. tworzyli: Bolesław Kułakowski, Helena Malinowska-Ponieważ, Krystyna Górska. W 1948 r. na skutek reformy strukturalnej placówka zyskała status jedenastoletniej szkoły stopnia podstawowego. Siedzibą szkoły w Słoneczniku do 1996 r. był budynek poniemiecki. Uroczyste nadanie szkole imienia nauczycielki Heleny Ponieważ nastąpiło 23 kwietnia 1983 r. Towarzyszyło temu uroczyste przekazanie sztandaru szkolnego, ufundowanego przez społeczność wsi Słonecznik. Dzień ten obchodzony jest uroczyście co roku jako święto szkoły. Od 1999 r. placówka funkcjonuje jako sześcioklasowa szkoła podstawowa.

Chór szkolny pod opieką Krzysztofa Kozłowskiego w latach 1965–1971 należał do czołowych zespołów województwa olsztyńskiego. Wielu artystów i ludzi kultury odwiedzało Słonecznik, na zaproszenie szkoły przybył m.in. Jacek Fedorowicz.

Patron szkoły

Patronem Szkoły Podstawowej w Słoneczniku nie została osoba, o której pisywano w gazetach. Nie został nim ani pisarz, ani działacz znany w całej Polsce. Została nim Helena Ponieważ, osoba która związała swoje życie właśnie ze Słonecznikiem. Aby przeforsować kandydaturę Heleny Ponieważ, ówczesne grono pedagogiczne, którym kierowała Pani Irena Szewczak,  musiało stawić czoła wielu trudnościom. Jednak dzięki determinacji udało im się doprowadzić sprawę do szczęśliwego końca.  Dokładnie 23 kwietnia 1983 roku Szkoła Podstawowa w Słoneczniku otrzymała imię Heleny Ponieważ, jednej z pierwszych nauczycielek, które podjęły po wojnie pracę właśnie w Słoneczniku.

Helena Ponieważ urodziła się 14 stycznia 1908 roku w Sierpcu w województwie warszawskim. Mimo ciężkich warunków (okres I wojny światowej) ukończyła w rodzinnej miejscowości szkołę powszechną. W 1925 roku, siedem lat po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, podjęła naukę w Seminarium Nauczycielskim w Maciejowicach na Wołyniu. Pięć lat później rozpoczęła pracę w szkole powszechnej w powiecie kowelskim, także na Wołyniu. W czasach II wojny światowej nie zrezygnowała z zawodu nauczyciela. W latach 1939 - 1941 pracowała w szkole radzieckiej, później w tajnej szkole w Janówce. Był to okres bardzo ciężki w jej życiu. Z narażeniem życia uczyła dzieci. Brała udział w tajnych kompletach, nie zwracając uwagi na konsekwencje. Tadeusz Mendyga, jeden z pierwszych wychowanków Heleny Ponieważ w Słoneczniku, wspomina w rozmowach jakie odbył z Panią Ireną Szewczak dzień, kiedy opowiadała o egzekucji swego kolegi, także nauczyciela w tajnej szkole. Po wojnie, w 1945 roku została ona ewakuowana do Chełmna. Rok później Helena Ponieważ wśród dwojga innych nauczycieli, Bolesława Kułakowskiego i Krystyny Górskiej,  rozpoczęła pracę w Sorkoborze, dzisiejszym Słoneczniku. Miała wówczas 38 lat. Początki nauczycielskiej pracy w Słoneczniku związane były z nauczaniem i dzieci, i dorosłych. Do południa czas spędzała w szkole, po południu spotykała się z osobami dorosłymi, które uczyła czytać i pisać. Gdy sytuacja się ustabilizowała, dalej czynnie brała udział w krzewieniu oświaty i kultury. Z jej inicjatywy powstaje w Słoneczniku biblioteka gromadzka, odbywają się przedstawienia i spotkania z ciekawymi ludźmi. Z relacji jej wychowanków wynika, że była nauczycielką konsekwentną, wymagającą i niezwykle ciepłą. Nigdy nie odmówiła pomocy potrzebującemu człowiekowi. Mimo wielu obowiązków zawsze znalazła czas dla innych. Rozmawiała z nimi, doradzała im i tłumaczyła zawiłości życia. Na emeryturę Helena Ponieważ przeszła w 1963 roku. Ze szkołą jednak związana była jeszcze przez kilka lat. W jednej z Kronik  możemy przeczytać: " Z powodu złego stanu zdrowia, z dniem 28 lutego 1971 roku rozwiązała stosunek służbowy z tutejszą szkołą koleżanka Helena Ponieważ, która już od kilku lat była na emeryturze, ale pracowała na pół etatu".  Dzięki zaangażowaniu w proces nauczania dokonania Heleny Ponieważ zostały dostrzeżone  władze państwowe. Za wieloletnią pracę i wybitne osiągnięcia otrzymała ona Złoty Krzyż Zasługi oraz Złotą Odznakę Zasłużonym dla Warmii i Mazur. Umarła 10 sierpnia 1975 roku. Pochowano ją na jednym z cmentarzy w Morągu. Za sprawą starań nauczycieli i dyrekcji szkoły jej prochy zostały ekshumowane i przewiezione na cmentarz w Słoneczniku w 2012 roku.

Zdjęcia

1. Helena Ponieważ (1908-1975)

2. Helena Ponieważ z uczniami (rok 1961)

3. Helena Ponieważ z uczniami (rok 1964)